Maarschalk Bernard Montgomery is vooral bekend van zijn prestaties tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was één van de bevelhebbers en speelde een belangrijke rol tijdens de landing in Normandië en de gevechten in Afrika. Ook tijdens de slag om de Ardennen had Montgomery zijn nut bewezen in de overwinning op de Duisters. Maar ook tijdens de Eerste Wereldoorlog was Bernard Montgomery actief.
Jeugdjaren
Bernard Montgomery werd geboren in een gezin van negen kinderen. Zijn vader, geboren inDonegal, was een Iersdominee. In1889werd zijn vader bisschop vanTasmanië, waardoor het gezin moest verhuizen.
In1901kreeg zijn vader werk aangeboden inLonden, waardoor het gezin terugkeerde naar Montgomery’s geboorteplaats. Hij volgde een opleiding op deKoninklijke Militaire Academie Sandhurst. In1908trad hij toe tot het eerste bataljon van de “Royal Warwickshire Fusiliers”. Hier was hij in dienst tot1913inBrits-Indië.
Eerste Wereldoorlog
DeEerste Wereldoorlogbegon in augustus1914. In deze maand werd Monty (zoals iedereen hem noemde) met zijn regiment naarFrankrijkgestuurd waar hij deelnam aan deSlag bij Bergenin het Belgische Henegouwen. Tijdens deze gevechten stierf de helft van zijnbataljon. Op13 oktober1914werd Monty tijdens een tegenaanval inMeterenernstig verwond door een kogel van een Duitse scherpschutter. Iedereen verwachtte dat hij zou sterven, maar Monty overleefde. Hij werd onderscheiden met hetOrde van Voorname Dienst(DSO) voor zijn uitstekend leiderschap.
Montgomery in 1915.
Begin1916keerde hij terug naar het westelijk front en werd hij stafofficier tijdens deSlag aan de Sommein 1916, deSlag om Arrasen deSlag om Passendalein 1917. Tijdens deze periode kwam hij onder het gezag van generaal Herbert Plumer, waar hij de training van het Negende Korps op zich nam. Hij bereidde de soldaten zodanig voor dat zij uitmuntend hun taak uitvoerden en de doelstellingen bereikten met een minimum aan slachtoffers.
Op het einde van de oorlog was Monty opgeklommen tot generale stafofficier en kreeg hij tijdelijk de rang vanluitenant-kolonelin de Britse 47e Divisie.
De tussenjaren
Na de oorlog diende Monty in het Britse Rijnleger en schreef hij zijn ervaringen op in een serie van trainingshandleidingen en pamfletten.
Eind1920werd hij brigademajoor bij de 17e infanteriedivisie. Deze divisie was gelegerd in County Cork tijdens deIerse onafhankelijkheidsoorlog. Hier viel hij op door de grote correctheid die hij in de strijd gebruikte, dit in tegenstelling tot zijn voorgangers die er niet voor terugdeinsden minder conventionele middelen te gebruiken. Naarmate het conflict vorderde, werd het Monty duidelijk dat het conflict niet gewonnen kon worden en dat alleen een Engelse terugtrekking voor vrede kon zorgen.
In mei1923werd Montgomery bij de Territoriale 49e Divisie gestationeerd. Hij keerde terug naar het 1e Royal Warwickshire Regiment in1925als compagniescommandant. In januari1926werd hij, nadat hij promoveerde tot majoor in 1925, benoemd tot plaatsvervangend adjunct-adjudant-generaal bij het Staff College, Camberley in de tijdelijke rang van luitenant-kolonel, een positie die hij tot januari1929bekleedde waarna hij zelf de rang van luitenant-kolonel behaalde.
In1927ontmoette hij Elizabeth Carver, een weduwe met wie hij ook trouwde. Hun eerste zoon werd geboren in augustus1928.
In1931werd hij luitenant-kolonel bij het eerste bataljon van het Royal Warwickshire Regiment en werd hij achtereenvolgens naarPalestina,EgypteenBrits-Indiëgestuurd. Hij werd gepromoveerd tot kolonel en diende vervolgens in hetBrits-Indische legerinQuetta, dicht tegen de Afghaanse grens.
Door zijn arrogantie en stijfkoppige vorm van leiding geven kwam Monty vaak in botsing met zijn superieuren. Deze eigenschappen bleven hem later parten spelen.
Zijn vader stierf in1932en in de herfst van1937stierf ook zijn grote liefde, Elizabeth. Zijn vrouw had namelijk een infectie opgelopen door een insectenbeet tijdens een vakantie in Burnham-on-Sea. Dit verlies schokte Monty diep en na de begrafenis stortte hij zich volop op zijn werk.
In1938maakte hij met een groots opgezette oefening van eenamfibische operatieindruk op zijn chef, generaalArchibald Wavell, waarna hij werd gepromoveerd totgeneraal-majooren hij het commando kreeg over de Britse achtste divisie inPalestina. Hier drukte hij eenArabische opstandde kop in, waarna hij in juli1939terugkeerde naar Groot-Brittannië om er de derde Britse infanterie divisie te leiden.
Bernard Montgomery tijdens de Tweede Wereldoorlog
ToenDuitslandop1 september1939Polenbinnenviel en hiermee de neutraliteit van dit land schond, verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan Duitsland. Monty werd als aanvoerder van de derde divisie van hetBritse Expeditielegernaar Frankrijk gestuurd. Tijdens de maanden waarin er tussen Duitsland en Groot-Brittannië niets gebeurde, een periode die bekendstaat als de‘phoney war’, legde Monty zich verder toe op het trainen van zijn troepen. Op10 mei1940viel Duitsland deLage Landenbinnen en stond Monty oog in oog met de vijand, onder andere tijdens deSlag om Leuven. Helaas voor hem beschikte het Duitse leger over een nieuwe aanvalstactiek, deBlitzkrieg, waardoor het expeditieleger verrast werd en het zich genoodzaakt zag terug te trekken in de richting van deNoordzeeen het Europese vasteland te verlaten om totale vernietiging door de vijand te voorkomen. Dit resulteerde inOperatie Dynamo, de evacuatie van 330.000 Britse en Franse militairen vanDuinkerkenaar Groot-Brittannië. Monty was woedend over de gang van zaken en zwoer dat hij ooit nog terug zou keren om de Duitse vijand te verslaan.
In1942kreeg hij opnieuw de kans de Duitsers te bestrijden, ditmaal inNoord-Afrikawaar hij veldcommandant werd van het Britse Achtste Leger. Hij vormde dit binnen de kortste keren om van een lusteloze strijdmacht, die tegen het DuitseAfrikakorpstot dan toe weinig anders dan nederlagen had geleden, tot een leger dat vol trots en moed de strijd aanbond. Het vooruitzicht dat de Amerikanen in Marokko en Algerije zouden landen, wat in november 1942 ook gebeurde (Operatie Toorts), evenals aanzienlijke Amerikaanse materiële steun voor de Britten, hielpen natuurlijk ook. Op31 augustus1942begon de strijd om Alam Halfa waarbij de Duitse veldmaarschalkErwin Rommel, samen met zijn Afrikakorps, probeerde om Monty’s achtste leger te omsingelen. Dit mislukte en resulteerde uiteindelijk in een Duitse terugtocht. Op 23 oktober begon deTweede slag om El Alamein. De slag eindigde na twaalf dagen. Ondanks 13.500 Britse doden en gewonden was het de eerste grote offensieve overwinning van de Britten op de Duitsers. Montgomery werd gepromoveerd tot generaal en werd bevorderd tot RidderCommandeurin deOrde van het Bad. Vanaf dit moment werd het Duitse leger steeds verder teruggedreven en dit leidde in mei1943tot de vernietiging van het DuitseAfrikakorps. Zo kwam er een einde aan de Duitse en Italiaanse aanwezigheid in Noord-Afrika.
Generaal Bernard L. Montgomery kijkt hoe zijn tanks vorderen. Noord-Afrika, november 1942.
Na de successen in Noord-Afrika werd door de geallieerden een nieuwe grote operatie voorbereid: de invasie vanSicilië. Deze kreeg de codenaam Husky en werd grotendeels door Monty voorbereid. Gedurende de invasie kreeg Monty het steeds vaker aan de stok met de Amerikaanse commandanten en dan vooral met generaalGeorge Patton. Dit resulteerde uiteindelijk in een race naarMessina, de laatste te veroveren stad op Sicilië, die door generaal Patton gewonnen werd.
Hierop volgden de landingen op het Italiaanse vasteland. Deze verliepen moeizaam, maar leidden op24 juli1943tot de val van de Italiaanse dictatorBenito Mussolini.
Normandië
Op23 december1943werd Bernard Montgomery teruggeroepen naar Groot-Brittannië om er mee te helpen aan het opstellen van de plannen rondOperatie Overlord, de invasie vanNormandië. Hij kreeg het bevel over de 21e legergroep waarmee hij op 6 juni 1944 de strijd begon.
De strijd in Normandië liep niet zoals verwacht, waardoor Monty zich genoodzaakt zag om van zijn originele planning af te stappen en de Duitsers in verschillende los van elkaar staande offensieven te verslaan. De aanval was gestagneerd en de kritiek op Bernard Montgomery groeide. De Amerikaanse generaals noemden hem “a bad general” en drongen bij Eisenhower aan op zijn degradatie. Eisenhower deed dit niet omdat Monty een volksheld was in zijn geboorteland en Churchills oogappel. Na zware luchtbombardementen, waarbij onder andere 85 procent van de historische stad Caen werd vernietigd, kwam de doorbraak met de slag rond Falaise, waarin een groot deel van de Duitse troepen gevangen werd genomen via een tangbeweging (De zak van Falaise). Gedurende deze periode werd hij bevorderd tot veldmaarschalk.
Stijl van oorlog voeren
Bernard Montgomery had een unieke stijl van oorlog voeren ontwikkeld waarmee hij de eigen verliezen probeerde te beperken en die bij de vijand te maximaliseren. Hij deed dit inAfrika, inNormandiëen later ook in deArdennen. De meeste andere topgeneraals in het geallieerde leger onderschatten zijn capaciteiten en hadden veel kritiek op zijn strategie. Hij zou te langzaam werken, hij zou “de oorlog willen winnen door terug te trekken”,… Hij kon dat sentiment zelf niet begrijpen. Bernard Montgomery probeerde steeds de vijand uit balans te brengen voor hij zelf tot de aanval zou overgaan, de zogezegde “zachte methode”. Hij deed dit door de vijand te laten bewegen om zijn linies: versterken op een bepaalde plaats ten koste van een andere plaats (bijvoorbeeld deZak van Falaise), om dan als de tijd gekomen was door te breken en de vijand te omsingelen.
Een voorbeeld daarvan vinden we in de Ardennen, waar hijHarmonskorps aan het uiterste punt van de “zak” wilde klaarhouden om dan aan te vallen. Harmon mocht tot dat tijdstip niet in defensieve acties verwikkeld raken. Het heeft toen echter niet gewerkt omdat Harmon de volledige Duitse2de pantserdivisiekon vernietigen en dat ook heeft gedaan.
Al met al kan men stellen dat Montgomery uniek was in zijn denken. Waar de wereld in de ban was van deBlitzkriegpropageerde hij vooral balans. Waar de Amerikanen en Duitsers snel wilden handelen om de vijand te overdonderen, probeerde hij listig te zijn, ze in de val te lokken en dan pas te vernietigen.
Latere leven
Na de Duitse capitulatie was Montgomery de bevelhebber van de Britse bezettingstroepen in Duitsland. In die hoedanigheid weigerde hij alle gratieverzoeken die tot dood veroordeelde nazileiders bij hem deden. Dit speelde allemaal tijdens hetproces van Neurenberg. (1946)
Nadien werd Bernard Montgomery benoemd tot chef van de Imperial General Staff (CIGS), de hoogst bereikbare militaire rank in Groot-Brittannië. Hij behield deze functie tot1948, waarna hij al snel werd benoemd tot voorzitter van de permanente verdedigingsorganisatie van deWest-Europese Unie. In1951kwam het voorzitterschap van deNAVOhiervoor in de plaats.
Montgomery ging in1958met pensioen en publiceerde zijn memoires: The Memoirs Of Field marshal Montgomery. In deze memoires uitte hij felle kritiek op generaal Eisenhower over de wijze waarop hij de landingen in Normandië in1944had geleid. Het boek verscheen in1961, en had als titel: “The Path to Leadership”.
Op24 maart1976overleed Monty in zijn huis te Alton, Hampshire. Hij kreeg een staatsbegrafenis waarna hij ten ruste werd gelegd op de nabijgelegen Holy Cross begraafplaats. Hij werd 88 jaar oud.
Heb je een fout opgemerkt?
Heb je een taal- of schrijffout opgemerkt? Laat het ons weten, zo wordt onze berichtgeving alleen maar beter. Wij gaan hier zo snel mogelijk mee aan de slag. Je persoonlijke gegevens worden vertrouwelijk behandeld.
Fout melden
