Kan de boer aan tafel gaan met activisten die op de A12 staan? (2024)

Iedereen die de afgelopen weken het nieuws heeft gevolgd zal het niet zijn ontgaan. Foto's van trekkers in Brussel sierden menig artikel. Maar niet alleen de boeren uiten hun onvrede. In december namen ruim 20.000 mensen deel aan de klimaatmars in Brussel. Op deze manier werd aandacht gevraagd voor de toekomst van de aarde en de zorgen rondom het klimaat. Verschillende dreigende uitingen en de kleuren van de Palestijnse vlag werden gezien tijdens dit protest. Ook het gebouw van de Europese Commissie wordt niet ontzien en beklad met protestleuzen. Zijn er overeenkomsten tussen deze partijen? En is het mogelijk dat deze partijen zich verbinden? Daarbij geldt tevens de vraag welke rol de EU in deze verbinding kan spelen.

Eén van de bekende klimaatorganisaties is Extinction Rebellion. De leden van deze organisatie komen uit alle hoeken van het land en hebben verschillende leeftijden en achtergronden. Maar één punt bindt hen samen. Dat is de grote zorg om de klimaat- en ecologische crisis. De komende jaren bepalen de leefbaarheid op aarde in de toekomst. Extinction Rebellion eist drie punten. Allereerst moet men eerlijk zijn over de klimaatcrisis en de ecologische ramp die de mensheid bedreigt. Ten tweede moet alles worden gedaan wat mogelijk is om biodiversiteitsverlies te stoppen en de uitstoot van broeikasgassen naar netto nul te brengen in 2025. En het laatste punt is dat burgers moeten kunnen beslissen over een rechtvaardige transitie. Dit kan door een burgerberaad op te richten dat een leidende rol kan spelen in de besluitvorming.

De boeren in Europa worstelen ook met de toekomst van hun kinderen. De kredietverzekeraar Allianz Trade heeft het inkomen van boeren in Duitsland, Frankrijk, Spanje en Italië onderzocht. Afgelopen jaar is dit inkomen tot ruim een vijfde afgenomen terwijl de lonen in bijna alle andere sectoren zijn gestegen. Dit is met name het gevolg van schaalvergroting waardoor de sector kapitaalintensief is geworden. Daarbij wordt er door politici gewerkt van verkiezing tot verkiezing. Regels en ecologische maatregelen resulteren in druk op de kostprijs. Boeren moeten ruimte geven voor natuur en leefomgeving maar voor de boer zelf wordt ruimte steeds verder beperkt.

Toch zijn er ook boeren die overeenkomsten vinden met de milieu- en klimaatorganisaties. In Frankrijk hebben Extinction Rebellion en Greenpeace zich al eerder aangesloten bij de boeren. Er werd opgeroepen tot solidariteit om het boerenbestaan te helpen verdedigen en bestaanszekerheid na te streven. Volgens de activistische beweging zullen boeren de straat op blijven gaan, ook tegen maatregelen om te verduurzamen. Alleen lange termijnbeleid en een eerlijke prijs kunnen perspectief bieden. Tevens vragen boeren om realisme binnen het vaststellen van Europese regelgeving. Beleidsregels dienen praktisch uitvoerbaar en begrijpelijk te zijn voor elke boer in Europa. Het belang van boer en activist is de beschikbaarheid van gezond voedsel en een ecologisch rijk platteland. Alleen met welke boer wil een klimaatorganisatie zich dan binden? Alleen de biologische, agro-ecologische en gangbare boer die systeemverandering voorstaat. Het streven is een klimaatneutrale, eerlijke en ecologische landbouw.

Beide partijen vechten voor perspectief en bestaansrecht. Toch blijven de kernbelangen verschillend. Er kunnen samen overeenkomsten worden bereikt maar de mogelijkheden zijn beperkt. Boeren en klimaatactivisten hebben beide een brede achterban. Waar de één graag met de ander het gesprek aangaat zijn er ook personen die elkaar niet willen zien. Eén ding is een groot verschil. Waar de klimaatactivist vecht voor snelheid in het beleid, vecht de boer voor een rem op het beleid. Het huidige landbouwsysteem zit in een transitie. Om dit te laten slagen is er tijd en een consistent beleid nodig, waarop beide partijen kunnen bouwen. De SGP heeft daarom als doel om ook in Brussel te zorgen voor helder uitvoerbaar beleid. De SGP pleit voor duurzame energiebronnen en EU-emissiehandelssystemen. Samenwerking tussen lidstaten en het gezamenlijk nemen van verantwoordelijkheid zijn daarbij hard nodig. De landbouw heeft tijd nodig om innovatief ondernemerschap ruimte te bieden. Alleen dan kan er met minder grondstoffen duurzaam voedsel worden geconsumeerd. Een economisch en ecologisch perspectief daarin zullen beide partijen zich moeten kunnen vinden. Voedsel kan niet worden gemist, ook niet door de klimaatactivist.